Η πανδημία απείλησε τις οικονομίες σε ολόκληρο τον κόσμο χωρίς εξαίρεση. Η ΕΕ αισθάνθηκε τους τριγμούς και πολλοί προέβλεπαν κατάρρευση. Ωστόσο φαίνεται πως οι Κασσάνδρες διαψεύστηκαν. Όπως τεκμηριώνει η ανάλυση σειράς στοιχείων από την Ευρωπαική στατιστική υπηρεσία, η οικονομία της ΕΕ στο σύνολο της ανέκτησε την δυναμική που είχε ανακοπεί κατά την κρίση της πανδημίας, ενώ σταθερά συνεχίζει να μειώνεται ο πληθωρισμός ο οποίος όμως συνεχίζει να τροφοδοτείται από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το πρώτο στοιχείο που τεκμηριώνεται είναι ότι η ΕΕ, απέφυγε την χειμερινή ύφεση που προεξοικονομούσαν οι εξελίξεις στο ενεργειακό πεδίο. Ως ένδειξη της ανθεκτικότητάς του και της ανάκαμψής του, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξεπέρασε το επίπεδο που καταγράφηκε πριν από την πανδημία το τέταρτο τρίμηνο του 2019.
Απειλή η αστάθεια
Ωστόσο η ανάλυση των δεδομένων ανά τομέα εξακολουθεί να παρουσιάζει προβληματικά χαρακτηριστικά.
Τόσο η βιομηχανική παραγωγή όσο και το λιανικό εμπόριο, αν και συνολικά ξεπερνούν τα προ πανδημίας επίπεδα, παρουσίασαν ασταθή ανάπτυξη από μήνα σε μήνα κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους .
Τον Μάρτιο του 2023, η βιομηχανική παραγωγή παρουσίασε πτώση, αναιρώντας τα κέρδη που σημειώθηκαν τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, ενώ το λιανικό εμπόριο παρουσίασε ανοδική τάση των Γενάρη η οποία όμως εξουδετερώθηκε από την μείωση των δύο επομένων μηνών.
Ενθαρρυντικά ωστόσο είναι τα δεδομένα που καταγράφονται σε ότι αφορά τον πληθωρισμό, αφού συνεχίζει για έκτο συνεχόμενο μήνα η μείωση, ενώ η ανεργία παρέμεινε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα ενισχύοντας την θετική εικόνα του οικονομικού τοπίου της Ε.Ε. για τους πρώτους μήνες του έτους.
Το ΑΕΠ επιστρέφει στην ανάπτυξη
Η οικονομία της ΕΕ επέστρεψε στην ανάπτυξη το 1ο τρίμηνο του 2023, με το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) να αυξάνεται κατά 0,2%.
Ως ένδειξη της ανθεκτικότητας και της ανάκαμψής, το ΑΕΠ της ΕΕ το 1ο τρίμηνο του 2023 υπερέβη το προπανδημικό επίπεδό του, το τέταρτο τρίμηνο του 2019 κατά 3,1%.
Το πρώτο τρίμηνο του 2023, οι τέσσερις μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ εμφάνισαν διαφορετικούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης.
Η Ιταλία και η Ισπανία πρωτοστάτησαν, με το ΑΕΠ τους να αυξάνεται κατά 0,5%, ενώ η Γαλλία σημείωσε ανάπτυξη 0,2%, ενώ το ΑΕΠ της Γερμανίας παρέμεινε αμετάβλητο.
Διάγραμμα 2
Η κατανάλωση ρεύματος πέφτει, οι υπηρεσίες αυξάνονται
Τους τελευταίους μήνες, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ μειώνεται σταθερά, με τον Φεβρουάριο του 2023 να είναι 4,7% κάτω από τη χαμηλότερη τιμή για τον ίδιο μήνα μεταξύ 2016 και 2019. Αυτές οι αλλαγές μπορούν να αποδοθούν στην άνοδο των τιμών της ενέργειας και στις συντονισμένες προσπάθειες σε επίπεδο ΕΕ για περιορισμό της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Η παραγωγή υπηρεσιών της ΕΕ αυξήθηκε για δεύτερο συνεχόμενο μήνα τον Φεβρουάριο του 2023, συνεχίζοντας να ξεπερνά τα επίπεδα πριν από την πανδημία (βλ. Διάγραμμα 2). Σε μηνιαία βάση, η παραγωγή υπηρεσιών της ΕΕ αυξήθηκε κατά 0,6% τον Φεβρουάριο του 2023, με βάση την αύξηση 0,1% τον προηγούμενο μήνα. Σε σύγκριση με το επίπεδο πριν από την πανδημία τον Φεβρουάριο του 2020, η παραγωγή στις υπηρεσίες τον Φεβρουάριο του 2023 ήταν 11,9% υψηλότερη.
Ο τουρισμός ανακάμπτει
Τον Φεβρουάριο του 2023, η ΕΕ παρουσίασε μια συνεχιζόμενη θετική τάση στις τουριστικές διανυκτερεύσεις. Ο ρυθμός αύξησης του συνολικού αριθμού διανυκτερεύσεων σε τουριστικά καταλύματα τον Φεβρουάριο του 2023 έφτασε το 2,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, ενώ προηγήθηκε αύξηση 1,1% τον Ιανουάριο του 2023.
Σε επίπεδο ΕΕ, ο κλάδος των αεροπορικών ταξιδιών συνέχισε επίσης την ανοδική του τάση τον Απρίλιο του 2023, κάνοντας ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς την ανάκαμψη.
Ωστόσο, αυτή η ανάκαμψη είναι με σημαντικά χαμηλότερο ρυθμό σε σύγκριση με τον κλάδο των τουριστικών καταλυμάτων. Ο αριθμός των εμπορικών πτήσεων κατέγραψε μείωση 12,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, υποδηλώνοντας αξιοσημείωτη άνοδο από μείωση 15,3% τον Μάρτιο.
Ο πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνεται
Ο πληθωρισμός μειώθηκε για έξι συνεχόμενους μήνες τον Απρίλιο του 2023, λόγω της πτώσης των τιμών της ενέργειας. Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού της ΕΕ μειώθηκε στο 8,1% τον Απρίλιο του 2023 από 8,3% τον Μάρτιο. Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού μειώθηκε σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, εκτός από την Αυστρία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ολλανδία και την Ισπανία.
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρέμεινε σταθερός τον Απρίλιο του 2023, συνεχίζοντας όμως να υστερεί σε σχέση με το προ-πανδημικό επίπεδο.
Έλλειμμα και χρέος αυξάνονται
Σε επίπεδο ΕΕ, το δημόσιο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος, σε σχέση με το ΑΕΠ, έχουν διευρυνθεί σε σύγκριση με τους δείκτες πριν από την πανδημία. Το 4ο τρίμηνο του 2022, ο λόγος του δημοσιονομικού ελλείμματος προς το ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 4,4%, παρουσιάζοντας αξιοσημείωτη άνοδο από το ισοζύγιο που καταγράφηκε το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019. Ταυτόχρονα, ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ έφτασε στο 84,0% το 4ο τρίμηνο του 2022 , σημαντική αύξηση από την αναλογία 77,7% που παρατηρήθηκε την ίδια περίοδο το 2019.
Η ανεργία σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα
Η αγορά εργασίας της ΕΕ συνέχισε τις υψηλές επιδόσεις της καθώς το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε σταθερό σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Τον Μάρτιο του 2023, το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ ήταν 6,0%, το ίδιο ποσοστό με τον προηγούμενο μήνα. Σε σύγκριση με το επίπεδο πριν από την πανδημία τον Φεβρουάριο του 2020, το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ ήταν 0,6% χαμηλότερο τον Φεβρουάριο του 2023. Αξιοσημείωτες διακυμάνσεις παρατηρήθηκαν μεταξύ των κρατών μελών τον Μάρτιο του 2023, με την Τσεχία, τη Γερμανία, την Πολωνία και τη Μάλτα να αναφέρουν ποσοστά ανεργίας κάτω από 3%, ενώ η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ισπανία αντιμετώπισαν υψηλότερα ποσοστά 7,8%, 10,9% και 12,8% αντίστοιχα.
*ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ EUROSTAT
