Σε μία πρωτοφανών διαστάσεων, ανατροπή των πολυετών ενεργειακών σχεδιασμών του κράτους, με δυνητικά τεράστιο οικονομικό, κυρίως όμως  πολιτικό κόστος, φαίνεται ότι οδηγεί τα πράγματα ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, οι δηλώσεις και επιλογές του υπουργού έχουν ενοχλήσει ιδιαίτερα ξένους διπλωμάτες, που μετέφεραν ήδη τα μηνύματα τους στην Κυβέρνηση. Έχουν όμως προβληματίσει επίσης και την Αθήνα, η οποία είναι εταίρος σε αυτά τα έργα, αλλά και την ίδια την Ευρωπαική Ένωση, που έχει ξοδέψει πολλά εκατομμύρια, για στήριξη των πρωτοβουλιών και συμφωνιών που προσπαθεί να ανατρέψει ο υπουργός.

Κυρίως όμως προβληματίζει η ευκολία με την οποία αγνοείται η γεωπολιτική σημασία κάποιων ιστορικών επιλογών.

Οι ενέργειες αυτές φέρνουν σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο οποίος σε κάθε περίπτωση θα είναι αυτός που θα πρέπει την ερχόμενη Πέμπτη (27/07), στην Τριμερή που θα πραγματοποιηθεί στη Λευκωσία, να δώσει εξηγήσεις για τις ανακόλουθες πολιτικές που εξαγγέλλει ο υπουργός του, έχοντας κατά νουν ότι την επομένη… ο κ. Νετανιάχου θα βρίσκεται στην Άγκυρα, στην πρώτη επίσκεψη ισραηλινού πρωθυπουργού μετά από το 2008.

Υπονομεύει το EuroAsia Interconnector

Ο EuroAsia Interconnector, είναι το έργο διασύνδεσης με ηλεκτρικό καλώδιο, της Ελλάδας με την Κύπρο και το Ισραήλ. Είναι ένα έργο, ώριμο, στα αρχικά στάδια υλοποίησης, με όλες τις μελέτες ολοκληρωμένες (βιωσιμότητας, περιβαλλοντικές, τεχνικές κ.λπ),με όλες τις άδειες εγκεκριμένες,  και με διασφαλισμένη τεράστια χρηματοδότηση από την Ευρωπαική Ένωση. Η ίδια η Ευρωπαική Επιτροπή, μετά από τις δικές της εμπεριστατωμένες μελέτες κατέληξε πως το έργο όχι μόνο είναι βιώσιμο, αλλά αποτελεί προτεραιότητα για λόγους ενεργειακούς, άρσης της ενεργειακής απομόνωσης κρατών μελών, για  περιβαλλοντικούς, γεωπολιτικούς, και βεβαίως οικονομικούς λόγους.

Για αυτό και οι προχτεσινές δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας ο οποίος αμφισβήτησε την βιωσιμότητα του έργου, λέγοντας πως «ο EuroAsia Interconnector θα πρέπει να αξιολογηθεί από πλευράς βιωσιμότητας για να αποφασίσουμε τα επόμενα βήματα», θεωρείται από τους εταίρους μας (Ισραήλ- Ελλάδα και ΕΕ) στο έργο, ως υπαναχώρηση από τις διαχρονικές δεσμεύσεις της Κυβέρνησης.

Οι δηλώσεις αυτές  έπεσαν ως κεραυνός εν αιθρία, κάνοντας όλους να αναρωτιούνται τι ακριβώς συμβαίνει στην Κυβέρνηση, καθότι ο EuroAsia Interconnector, είναι ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλ. Είναι το έργο ναυαρχίδα στη συνεργασία των τριών χωρών. Ιδιαίτερα για το Ισραήλ, αποτελεί τον μόνο ενεργειακό ομφάλιο λώρο που συνδέει τη χώρα μέσω της Κύπρου με την Ευρώπη, ενώ αποτελεί επίσης και τον μόνο τρόπο άρσης της ενεργειακής απομόνωσης της χώρας μας. Για την προετοιμασία του προγράμματος αυτού, έχουν αφιερωθεί χρόνια μελετών, στις τρεις χώρες και την Ευρωπαική Ένωση η οποία ουσιαστικά το έχει υιοθετήσει χρηματοδοτώντας το με το πρωτοφανές για ανάλογο πρόγραμμα ποσόν των 657 εκ Ευρώ!

Τυχόν ανατροπές στους σχεδιασμούς ή καθυστερήσεις πέραν του προβλεπομένου, θέτουν σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, αφού θα μπορούσε η Κομισιόν να αποφασίσει αναδιανομή των εκατοντάδων εκατομμυρίων Ευρώ που προβλέπονται για το εν λόγω έργο και να διατεθούν σε άλλους σκοπούς.

Το κράτος νίπτει τας χείρας του

Εκείνο που δεν άφησε αμφιβολία για τις προθέσεις του υπουργού να απαξιώσει το έργο, είναι η απάντηση του όταν ρωτήθηκε για την εμπλοκή του κράτους. Σε ερώτηση για το εάν είναι δεδομένη η εμπλοκή του κράτους στο έργο, απάντησε αρνητικά, σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο». Και το ερώτημα είναι πως γίνεται να μην θεωρείται δεδομένη η εμπλοκή του κράτους σε ένα έργο, στρατηγικής σημασίας για τη χώρα με ιστορικές διαστάσεις. Ένα έργο στο οποίο  η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την υποστήριξη της Κυπριακής Κυβέρνησης σε συμφωνία με την Ελληνική Κυβέρνηση, διόρισε την EuroAsia Interconnector Limited ως τον επίσημο διαχειριστή του έργου της ηλεκτρικής Διασύνδεσης.  Πρόκειται για έργο που έχει λάβει την καθολική υποστήριξη όλων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, επιλέγοντας το ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος, με την ΕΕ να δεσμεύει εξακόσια πενήντα επτά εκατομμύρια Ευρώ για την κατασκευή του μέσω του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», τη μεγαλύτερη επιχορήγηση που έχει ποτέ χορηγηθεί από τον εν λόγω μηχανισμό. Χρηματοδότηση που διασφαλίστηκε διότι το κράτος ήταν αυτό, που έθεσε στα θεσμικά όργανα το αίτημα, και το κράτος ήταν αυτό που ανέλαβε την υποστήριξη του έργου, τόσο πολιτικά, όσο και τεχνοκρατικά.

Αντικαθιστά το  έργο… με έπεα πτερόεντα

Το απολύτως εξωφρενικό είναι το γεγονός ότι ο υπουργός Ενέργειας, δηλώνει ότι θα υποκατασταθεί το EuroAsia Interconnector, με ένα άλλο φιλόδοξο, πλην εντελώς έωλο έργο. Την κατασκευή ενός αγωγού μέσω του οποίου θα μεταφέρεται στην Κύπρο ισραηλινό φυσικό αέριο, ένα μέρος του οποίου, θα χρησιμοποιείται για δικές μας ανάγκες και το υπόλοιπο θα εξάγεται στην Ευρώπη. Και μάλιστα εκτιμά πως αυτό το έργο μπορεί να λειτουργήσει σε 18 μήνες. Άνθρωποι με τεράστια εμπειρία σε σχετικά προγράμματα όταν τους θέσαμε το χρονοδιάγραμμα του υπουργού, χαμογέλασαν. Ειρωνικά εννοείται.

Εκείνο όμως που κάνει τα πράγματα επικίνδυνα είναι το γεγονός πως…  αυτή η ιδέα που απερίσκεπτα έριξε ο υπουργός, δεν έχει την έγκριση του Ισραήλ. Μπορεί να συζητήθηκε σε κάποιο επίπεδο που εμείς δεν γνωρίζουμε αλλά, συγκρούεται με την διακηρυγμένη για θέματα φυσικού αερίου πολιτική της Κυβέρνησης του Ισραήλ.

Για να μην πούμε πως… καμία από τις απαραίτητες μελέτες και άδειες δεν υπάρχει.

Σκοτώνει και τον EuroAfrica Interconnector μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου

Παράλληλα με τον αγωγό που θα συνδέει την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, σχεδιάστηκε και ένας άλλο σύστημα καλωδίων που θα συνδέει την Ελλάδα με την Κύπρο και την Αίγυπτο. Το πρόγραμμα αυτό, είναι πολύ πιο πίσω από το πρόγραμμα διασύνδεσης με το Ισραήλ, αλλά προφανέστατα εάν το πρώτο ακυρωθεί θα ακολουθήσει μοιραία και αυτό το πρόγραμμα.

Η βαριά ευθύνη του Προέδρου

Όλα αυτά αποτελούν ένα πονοκέφαλο για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος πρέπει να απαντήσει πρώτα απ όλα στους εταίρους του, στον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη και στον Πρωθυπουργό Νετανιάχου. Οι δύο ηγέτες έρχονται στην Κύπρο  την ερχόμενη Πέμπτη, για να συζητήσουν συγκεκριμένα προγράμματα ανάπτυξης της συνεργασίας και το καλώδιο διασύνδεσης είναι η κορωνίδα της συνεργασίας των τριών χωρών, στο οποίο έχουν επενδύσει χρόνο και χρήμα. Ο κ. Χριστοδουλίδης υπήρξε ένας από τους πυλώνες προώθησης της πολιτικής που υπονομεύει ο υπουργός του. Όταν θα συζητά στο πλαίσιο της Τριμερούς, πως ακριβώς θα δικαιολογήσει τις ανακολουθίες του υπουργού του;