Για να αξιολογήσουμε ορθά τα όσα έγιναν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που μόλις ολοκληρώθηκε, θα πρέπει να θυμηθούμε τον στόχο που είχε θέσει ο Πρόεδρος και εάν πράγματι πετύχαμε έστω  ένα βήμα πλησιέστερα σε αυτόν. Ο στόχος λοιπόν όπως διατυπώθηκε από τον κ. Χριστοδουλίδη πολλές φορές, ήταν ο διορισμός μίας προσωπικότητας υψηλού κύρους, η οποία θα εκπροσωπούσε ουσιαστικά την ΕΕ στις διαπραγματεύσεις, που θα εξελίσσονταν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Προς αυτή την κατεύθυνση δεν έχει επιτευχθεί οτιδήποτε. Το μόνο που επιτεύχθηκε και δεν το υποτιμούμε, είναι η απλή επανάληψη της αναφοράς για εμπλοκή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις. Πράγμα που είχαμε πετύχει ήδη από το 2017 και θα αποτελούσε δραματική υποχώρηση των προσδοκιών εάν δεν πετυχαίναμε επανάληψη της σχετικής αναφοράς.

Πως ξεκινήσαμε και που φτάσαμε…

Ο κ. Νίκος Χριστοδουλίδης ως υποψήφιος Πρόεδρος προκειμένου να διαφοροποιηθεί στο προεκλογικό περιβάλλον, είχε αναγάγει σε κορυφαία προτεραιότητα της διακυβέρνσης του, όχι μόνο την ενεργό εμπλοκή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις, που ήδη υπήρχε αλλά και την ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ, μέσω του διορισμού μιας προσωπικότητας που θα μπορούσε να αναλάβει καθήκοντα πολιτικού απεσταλμένου.

Αναλαμβάνοντας την εξουσία συνέχισε με σχετικές πολύμηνες αναφορές τόσο του ιδίου όσο και των εκπροσώπων του,  μετά από συναντήσεις με Ευρωπαιούς ηγέτες, ενώ έντονη ήταν καθημερινά και η διοχέτευση πληροφοριών για κατανοήση ή και ταύτιση των Ευρωπαίων με την εν λόγω πρόταση.

Σε αυτό το πλαίσιο τέθηκαν και τα λεγόμενα «ορόσημα». Το πρώτο ήταν η ενσωμάτωση μιας σαφούς αναφοράς στα συμπεράσματα του επικείμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 29 και 30 Ιουνίου για το διορισμό ευρωπαικής προσωπικότητας στο Κυπριακό.

Στην προσπάθεια του αυτή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, είχε ως σύμμαχο το κεκτημένο προηγούμενων συμπερασμάτων, το οποίο ισχυριζόταν ότι θα αναβαθμίσει και το οποίο ρητώς αναφέρει ότι:

•        Yποστηρίζεται η ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

•        Επιβεβαιώνεται η δέσμευση στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες έχει θεμελιωθεί η Ε.Ε.

•        Εκφράζεται η προθυμία της να συμβάλει ενεργά στην υποστήριξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων διορίζοντας αμέσως μετά την επανέναρξη τους εκπρόσωπο στην αποστολή καλών υπηρεσιών του ΟΗΕ.

•        Καταγράφεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της διαδικασίας.

Παρά ταύτα τα όσα καταγράφηκαν στο χτεσινά Συμπεράσματα, είναι κατώτερα των προσδοκιών:

Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παραμένει πλήρως προσηλωμένο σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού προβλήματος, στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, κατά τρόπο σύμφωνο με τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ των ΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κεκτημένο (acquis). Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλεί για την ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη όλων των σταδίων της διαπραγματευτικής διαδικασίας της οποίας ηγούνται τα Ηνωμένα Έθνη, με όλα τα κατάλληλα μέσα στη διάθεσή της.

Άρα λοιπόν, η προσπάθεια να παρουσιαστούν τα νέα Συμπεράσματα ως κάτι καινοφανές είναι τουλάχιστον ατυχής. Μία απλή επανάληψη του γνωστού μοτίβου που τα τελευταία χρόνια καταγράφεται από την ΕΕ, το οποίο δεν αποτελεί καμία αναβάθμιση των όσων είχαν επιτευχθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση.

Ήταν ξεκάθαρος και  παραμένει διακριτός δεύτερος ρόλος της Ένωσης (παρά τις προσπάθειες να πειστούμε περί του αντιθέτου) ως προς τι θα μπορούσε να αναλάβει στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, καθώς αυτός, σύμφωνα με τα πιο πάνω, σε περίπτωση επανέναρξης των διαπραγματεύσεων θα περιοριστεί, ως και κατά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ 2014-2017, στο διορισμό εκπροσώπου υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και όχι στην ανάληψη ενεργότερου ή/και παράλληλου ρόλου.

Δεν έχω καμία αμφιβολία πως όλα αυτά ήταν καλά γνωστό στο Προεδρικό, όπως επίσης και το γεγονός πως το Φεβρουάριο του 2018 ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών δεν προχώρησε στο διορισμό Ειδικού Συμβούλου για το Κυπριακό λόγω των αντιδράσεων της Τουρκίας ένεκα της Γαλλικής του καταγωγής.

Ανάλογα είναι και τα αποτελέσματα που αφορούν τα Ευρωτουρκικά τα οποία επίσης η Κυβέρνηση προσπαθεί να παρουσιάσει συνδεδεμένα με την πορεία του Κυπριακού. Αυτά όμως θα τα σχολιάσουμε αύριο.

Γράφει ο Ειδικός Συνεργάτης