Ανάμεσα στις υψηλές προτεραιότητες του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μιλώντας για τις 100 πρώτες ημέρες της διακυβέρνησης του ενέταξε και το έργο του… στην αντιμετώπιση της μετανάστευσης. Φυσικά στη συντριπτική τους πλειοψηφία, πρόκειται για αποφάσεις και πολιτικές… που ήδη είχαν ληφθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση και τις οποίες η παρούσα απλώς εφάρμοσε. Πως μπορούσαν άλλωστε να είναι έργο της νέας διακυβέρνησης αποφάσεις που είχαν ληφθεί σε Ευρωπαικά Συμβούλια που πραγματοποιήθηκαν πριν αναλάβει η παρούσα κυβέρνηση;
Στο προεκλογικό πρόγραμμα του κ. Χριστοδουλίδη, η εν λόγω ενότητα χωριζόταν σε εφτά πυλώνες πολιτικής:
• Δημιουργούμε Υφυπουργείο Μετανάστευσης, Ασύλου και Ένταξης (6 δράσεις).
• Αποτροπή των παράτυπων ροών και καταπολέμηση των δικτύων των διακινητών προσώπων (7 δράσεις).
• Επίσπευση των διαδικασιών που αφορά αιτήσεις ασύλου, ιδιαίτερα των πρόδηλα αβάσιμων και πάταξη της αδήλωτης εργασίας (13 δράσεις).
• Αξιοποιούμε πλήρως τα προσόντα/δεξιότητες, που παρουσιάζουν έλλειψη στην κυπριακή αγορά εργασίας, για ενίσχυση της οικονομίας (2 δράσεις).
• Ένταξη των νόμιμα διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών (7 δράσεις).
• Ενισχύουμε τις συνεργασίες ως Κράτος Μέλος της ΕΕ, καθώς επίσης και τη συνεργασία μας με τρίτες χώρες (5 δράσεις).
• Προωθούμε πολιτική για Ασυνόδευτα Ανήλικα (5 δράσεις).
Συνολικά, στο προεκλογικό πρόγραμμα καταγράφηκαν 45 δράσεις, ενώ στην παρουσίαση των 100 ημερών διακυβέρνησης του, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε σε τρείς οριζόντιες πολιτικές (Δημιουργία Υφυπουργείου Μετανάστευσης και ασύλου, διαχείριση και αντιμετώπιση παράνομης μετανάστευσης και διαδικασία χορήγησης νομιμης άδειας μετανάστευσης).
Πρώτη Πολιτική: Δημιουργία Υφυπουργείου Μετανάστευσης και ασύλου.
Κρίνεται θετικά η υλοποίηση της προεκλογικής δέσμευσης για δημιουργία του Υφυπουργείου και η κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου.
Δεύτερη Πολιτική: Αντιμετώπιση παράνομης μετανάστευσης.
Δράση 1: Για την επίτευξη της αύξησης των εθελούσιων επιστροφών το Γραφείο Επιστροφών ενισχύθηκε με πρόσθετο προσωπικό
Σημείωση: Προεκλογικό Πρόγραμμα, Δράση 1.3. “Ενισχύουμε το ειδικό Τμήμα για τις Εθελούσιες Επιστροφές και Απελάσεις”.
Δράση 2: Στο πλαίσιο της διαχείρισης των συσσωρευμένων αιτήσεων ασύλου, η Υπηρεσία Ασύλου ενισχύθηκε με 27 πρόσθετους εξεταστές αιτήσεων διεθνούς προστασίας, ενώ από τον Σεπτέμβριο η Υπηρεσία Ασύλου θα ενισχυθεί με ακόμη 25 εξεταστές.
Σημείωση: Προεκλογικό Πρόγραμμα, Δράση 3.4. “Ενισχύουμε τον αριθμό των εξεταστών αιτήσεων ασύλου για περίοδο 3 χρόνων”.
•Δράση 3: Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κατέθεσε νομοσχέδιο το οποίο ψηφίστηκε σε Νόμο και τέθηκε σε ισχύ στις 2 Ιουνίου, μέσω του οποίου επιδιώκεται η επιτάχυνση (και) της δικαστικής διαδικασίας εξέτασης των αιτήσεων ασύλου. Ο Νόμος παρέχει τη δυνατότητα διορισμού δικηγόρων και έμπειρων λειτουργών της δικαιοσύνης, που θα εκδικάζουν παράλληλα με τους Δικαστές του Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας, τις προσφυγές και αιτήσεις Διεθνούς Προστασίας.
Σημείωση: Προεκλογικό Πρόγραμμα, Δράση 3.5. “Την εξέταση του ενδεχόμενου ορισμού δικηγόρων, έμπειρων λειτουργών της δικαιοσύνης, οι οποίοι θα εκδικάζουν παράλληλα με τους δικαστές Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας, τις πολυάριθμες αιτήσεις μετά από σχετική συνεννόηση με το Ανώτατο Δικαστήριο”.
Βεβαίως, η όλη προεργασία κατάθεσης του νομοσχεδίου ξεκίνησε από την προηγούμενη διακυβέρνηση και, συνεπώς, η εν λόγω δράση αποτελεί υλοποίηση απόφασης της κυβέρνησης Αναστασιάδη. Ακόμη ένα copy-paste δράσεων της προηγούμενης διακυβέρνησης, τόσο στο προεκλογικό πρόγραμμα όσο και στην κατάθεση πεπραγμένων των 100 ημερών διακυβέρνησης.
Δράση 4: Με στόχο την αποτροπή της παράτυπης μετανάστευσης από τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός, έχει εκπονηθεί κείμενο πολιτικής με τις θέσεις της Κύπρου για συμπερίληψη στο Σχέδιο Δράσης για την Ανατολική Μεσόγειο, που ετοιμάζεται από την Ε.Ε., λαμβάνοντας υπόψη και τα αποτελέσματα από την εφαρμογή παρόμοιων Σχεδίων.
Σημείωση: Στο προεκλογικό πρόγραμμα του κ. Χριστοδουλίδη στην πολιτική ενίσχυσης της συνεργασίας μας ως κράτος – μέλος της ΕΕ, καθώς επίσης και τη συνεργασία μας με τρίτες χώρες, η μόνη σχετική αναφορά ήταν η ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ Λευκωσίας – και Βρυξελλών για προώθηση των θέσεων μας σε όλα τα επίπεδα μέσω της συνεχής διαβούλευσης με την Ε.Ε.
Επισημαίνεται πως στα συμπεράσματατης Ειδικής Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 9ης Φεβρουαρίου 2023, στην παράγραφο 20 καταγράφηκε πως:
«Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει, κατά προτεραιότητα, σχέδια δράσης για τις οδούς του Ατλαντικού, της δυτικής και της ανατολικής Μεσογείου, με σκοπό την άμεση ελάφρυνση της πίεσης που ασκείται στα κράτη-μέλη που πλήττονται περισσότερο και την αποτελεσματική αποτροπή των αντικανονικών αφίξεων», μεταναστών”.
Συνεπώς, αποτελεί πολιτική που είχε εκπονηθεί από την Ε.Ε. σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη προ της ανάληψης της εξουσίας από τον κ. Χριστοδουλίδη.
Ακόμη ένα copy-paste πολιτικών που είχαν δρομολογηθεί από την προηγούμενη διακυβέρνηση.
Δράση 5: Ολοκληρώνεται μέχρι το τέλος Νοεμβρίου και η αναβάθμιση του «Πουρνάρα.
Δράση 6: Προωθείται η υλοποίηση υποδομών που θα συμβάλουν σε μεγάλο βαθμό στην αποτελεσματικότερη διεκπεραίωση των διαδικασιών ασύλου, αλλά κυρίως στην επιτάχυνση των επιστροφών, όπως η δημιουργία του Κέντρου Φιλοξενίας στις «Λίμνες» και του Προαναχωρησιακού Κέντρου στη Μενόγεια.
Σημείωση: Οι εν λόγω δράσεις δεν περιλαμβάνονται στο προεκλογικό πρόγραμμα του κ. Χριστοδουλίδη, ενώ είχαν δρομολογηθεί από την προηγούμενη διακυβέρνηση. Το copy-paste συνεχίζεται.
Τρίτη Πολιτική: Διαδικασία χορήγησης (νόμιμης) άδειας μετανάστευσης.
Από τις 2 Μαΐου έχουν τεθεί σε εφαρμογή αναθεωρημένα κριτήρια που αφορούν στην ταχεία διαδικασία χορήγησης (νόμιμης) άδειας μετανάστευσης σε αιτητές που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών και επενδύουν στην Κύπρο, θωρακίζοντας έτσι το Σχέδιο με την εισαγωγή πιο αυστηρών παραμέτρων και μηχανισμών ελέγχου και επαληθεύσεων
Σημείωση: Δεν υπήρχε στο προκλογικό πρόγραμμα του κ. Χριστοδουλίδη, αλλά κρίνεται ως ένα θετικό μέτρο.
Συμπερασματικά:
• Δεν υπήρξε η όποια αναφορά για ανάληψη δράσεων στους τομείς:
(α) αποτροπής των παράτυπων ροών και καταπολέμηση των δικτύων των διακινητών προσώπων,
(β) αξιοποίησης των προσόντων/δεξιοτήτων που παρουσιάζουν έλλειψη στην κυπριακή αγορά εργασίας,
(γ) ένταξη των νόμιμα διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, και
(δ) προώθηση πολιτικής για ασυνόδευτα ανήλικα.
• Η κατάθεση νομοσχεδίου για τη σύσταση Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, αλλά και η ενίσχυση με πρόσθετο προσωπικό του Ειδικού Τμήματος για τις εθελούσιες επιστροφές και απελάσεις και της Υπηρεσίες Ασύλου, ως και οι σχετικές δράσεις που καταγράφηκαν στο προεκλογικό πρόγραμμα, κρίνονται θετικά.
• Όπως θετικά κρίνονται και τα αναθεωρημένα κριτήρια που αφορούν στην ταχεία διαδικασία χορήγησης (νόμιμης) άδειας μετανάστευσης.
• Οι υπόλοιπες δράσεις στις οποίες είχε αναφερθεί ο κ. Χριστοδουλίδης αποτελούν copy – paste πολιτικών που είχε δρομολογήσει η προηγούμενη διακυβέρνηση:
(α) Δυνατότητα διορισμού δικηγόρων και έμπειρων λειτουργών της δικαιοσύνης, που θα εκδικάζουν παράλληλα με τους Δικαστές του Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας, τις προσφυγές και αιτήσεις Διεθνούς Προστασίας.
(β) Σχέδιο Δράσης για την Ανατολική Μεσόγειο.
(γ) Αναβάθμιση του «Πουρνάρα.
(δ) Δημιουργία του Κέντρου Φιλοξενίας στις «Λίμνες» και του Προαναχωρησιακού Κέντρου στη Μενόγεια.
• Από τις 8 δράσεις που καταγράφηκαν στις 100 πρώτες μέρες διακυβέρνησης:
(α) Οι 3 αποτελούν υλοποίηση του προεκλογικού προγράμματος.
(β) Οι 4 είναι copy-paste πολιτικών που δεν περιλήφθηκαν στο προεκλογικό πρόγραμμα (πλην μίας) και τις οποίες δρομολόγησε η προηγούμενη διακυβέρνηση.
(γ) Η μία δράση αφορά νέα πολιτική που εφάρμοσε η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη.
Θα αναμένουμε ενημέρωση για την πορεία υλοποίησης των υπόλοιπων 41 δράσεων που καταγράφηκαν στο προεκλογικό πρόγραμμα.
Γράφει ο Ειδικός Συνεργάτης
