Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εδώ και αρκετό καιρό προχωράει μεθοδικά στην απεξάρτηση του κράτους, από τους ολιγάρχες, πολλοί εκ των οποίων διατηρούσαν σχέσεις με τη Ρωσία. Η ιδιότητα του υποψήφιου προς ένταξη κράτους στην ΕΕ, δημιουργεί πολλές υποχρεώσεις στο Κίεβο, ιδιαιτέρως στον τομέα της διαφθοράς, η οποία μαστίζει την Ουκρανία από την περίοδο που ήταν σοβιετική δημοκρατία. Ο Ζελένσκι για να εξασφαλίσει τη στήριξη της Δύσης, έχει δεσμευθεί να καταπολεμήσει τις εστίες διαφθοράς και αυτό προϋποθέτει σύγκρουση με τα κατεστημένα που δημιούργησε μια μικρή ομάδα πάμπλουτων Ουκρανών. Ένας τουλάχιστον εξ αυτών είχε καταφέρει να εξασφαλίσει και κυπριακή υπηκοότητα το 2010, μέσα από διαδικασίες οι οποίες προκαλούν σοβαρά ερωτηματικά.
Δικαιολογία, διπλής υπηκοότητα
Ο Ιγκόρ Κολομόισκι, είχε αποκτήσει κυπριακή υπηκοότητα μέσω του ΚΕΠ το 2010, διατηρώντας παράλληλα από το 1995 και την ισραηλινή υπηκοότητα. Ο Ζελένσκι επικαλούμενος την απαγόρευση της διατήρησης διπλής υπηκοότητας από Ουκρανούς, του αφαίρεσε την ουκρανική υπηκοότητα. Η συγκεκριμένη ενέργεια δεν αποτελούσε συμμόρφωση με τη νομιμότητα καθώς πολλε΄ς χιλιάδες Ουκρανοί διατηρούν πέραν της μίας υπηκοότητας.
Στο ερώτημα γιατί να προχωρήσει σε αυτήν την κίνηση ο Ζελένσκι, η επικρατέστερη απάντηση είναι, όπως αναφέρουν δημοσιογραφικές πληροφορίες, ότι ο Ουκρανός ηγέτης «εκκαθαρίζει» ολιγάρχες με βεβαρημένο παρελθόν σε μια προσπάθεια να αποδείξει στις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες δυτικές χώρες ότι η Ουκρανία δεν έχει καμία ανοχή στη διαφθορά.
Αυτό που είναι πάντως σαφές είναι ότι αυτοί δεν είναι πλέον ευπρόσδεκτοι στην πατρίδα τους.
Η κίνηση αυτή έρχεται καθώς ο Ζελένσκι φέρεται να ασκεί σκληρή δράση κατά των Ουκρανών που μπορεί να συνεργάζονται με τη Ρωσία. Όμως ο Κολομόισκι, έχει ισχυρά πατριωτικά διαπιστευτήρια. Ουκρανοί αναλυτές πιστεύουν πως κατά ένα μέρος η σύγκρουση αφορά περισσότερο την εξουσία παρά την ιδεολογία.
Από συνεργάτης, εχθρός
Από την εκλογή του το 2019, ο Ζελένσκι συνέχισε την αντιολιγαρχική μεταρρύθμιση που ξεκίνησε ο προκάτοχός του Πέτρο Ποροσένκο, σε μια προσπάθεια να χαλαρώσει τη λαβή του Κολομόισκι στην οικονομία, τα μέσα ενημέρωσης και άλλα κέντρα εξουσίας. Η κίνηση αυτή εξέπληξε ορισμένους επειδή ο Κολομόισκι ήταν μεταξύ των κορυφαίων υποστηρικτών του Ζελένσκι και επέστρεψε από αυτοεξορία στο Ισραήλ μόνο μετά την εκλογή του Ζελένσκι το 2019.
Ο Ίγκορ Κολομόισκι, συνιδιοκτήτης μιας διαφοροποιημένης επιχειρηματικής αυτοκρατορίας που εκτείνεται σε τράπεζες, μεταλλουργίες και μέσα μαζικής ενημέρωσης, διορίστηκε κυβερνήτης της πατρίδας του περιοχής Ντνίπρο, που συνόρευε με το αποσχισμένο Ντονμπάς. Υποστήριξε δεκάδες εθελοντικές ομάδες μάχης για να συντρίψουν εγχώρια φιλορωσικά αποσχιστικά κινήματα και αργότερα να μεταφέρουν τον αγώνα στο Ντονμπάς. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν κυρώσεις κατά του Ουκρανού ολιγάρχη, σε μια κίνηση που υπογράμμισε την αμερικανική υποστήριξη στην ευρωατλαντική προσέγγιση της Ουκρανίας και έδειξε μια σκληρότερη στάση της Ουάσινγκτον απέναντι στην πανίσχυρη ολιγαρχική ελίτ της χώρας.
Στη λίστα κυρώσεων ΗΠΑ
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ ανακοίνωσε την περίληψη του Κολομόισκι στις κυρώσεις λόγω της εμπλοκής του σε «σημαντική διαφθορά» υπό την επίσημη ιδιότητά του ως κυβερνήτης της περιφέρειας Ντνιπροπετρόφσκ. Σε ανακοίνωσή του, μάλιστα, σημείωνε ότι η κίνηση αυτή «επιβεβαιώνει τη δέσμευση των ΗΠΑ να στηρίξουν τις μεταρρυθμίσεις στον πολιτικό, οικονομικό και δικαστικό τομέα, που αποτελούν κλειδί για την φιλοδυτικήπορεία της Ουκρανίας. Το Γραφείο του Ουκρανού Προέδρου είχε καλωσορίσει την ανακοίνωση τότε, δηλώνοντας ότι «η Ουκρανία πρέπει να ξεπεράσει ένα σύστημα που κυριαρχείται από ολιγάρχες» και αναγνωρίζοντας ότι «η Ουκρανία είναι ευγνώμων σε κάθε εταίρο για την υποστήριξή του στην πορεία».
Ξέπλυμα $5,5 δις μέσω Κύπρου
Ο Ιγκόρ Κολομόισκι ήλεγχε μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ουκρανίας, την PrivatBank. Κατάφερε να μεταφέρει $5,5 δις στην Κύπρο, όπου η PrivatBank διατηρούσε υποκατάστημα (θυγατρική). Η Κεντρική Τράπεζα της Ουκρανίας θεωρούσε το υποκατάστημα της PrivatBank στην Κύπρο «εγχώριο», ως να βρισκόταν σε οποιαδήποτε πόλη της Ουκρανίας. Αυτό με απλά λόγια σήμαινε πως δεν ελέγχονταν τα μετρητά που έβγαιναν εκτός Ουκρανίας.
H Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, σύμφωνα με τα στοιχεία του OCCRP, δεν ανίχνευσε εγκαίρως την εισροή των $5,5 δις στο τραπεζικό μας σύστημα με ψεύτικα παραστατικά και έτσι δεν λήφθηκαν τα μέτρα που έπρεπε να ληφθούν για να εντοπιστεί και να τερματιστεί αμέσως η απάτη.
Τα χρήματα, λοιπόν, ερχόντουσαν στην PrivatBank στην Κύπρο, και ένα δίκτυο από εταιρείες-κελύφη, αναλάμβανε να ξεπλύνει τα χρήματα και να τα διοχετεύσει σε εκατοντάδες τραπεζικούς λογαριασμούς σε τράπεζες σε ολόκληρο το κόσμο
