Σαν σήμερα ο Γιάννος Κρανιδιώτης το 1999, (14/09), έφευγε με εκείνο τον απροσδόκητο και απίστευτο τρόπο.
Είναι παιχνίδι της ιστορίας το γεγονός ότι χτες στο Ευρωκοινοβούλιο, 24 ακριβώς χρόνια μετά, μπήκε ταφόπλακα στον ευφυή σχεδιασμό που ο ίδιος εμπνεύστηκε κι έθεσε σε εφαρμογή. Το σχέδιο του προέβλεπε ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και ένα βήμα πιο πίσω, για να έχουμε εμείς τον έλεγχο, να ακολουθήσει η Τουρκία.
Χτες ωστόσο στο Ευρωκοινοβούλιο έκλεισε αυτός ο ιστορικός κύκλος. Η Κύπρος έγινε μεν μέλος, αλλά η Τουρκία δεν κατάφερε να ακολουθήσει.
Οι εγγενείς της αδυναμίες δεν της επέτρεψαν να κάνει ούτε και στοιχειώδη βήματα, στη διαπραγματευτική διαδικασία. Από τα 35 διαπραγματευτικά κεφάλαια, που θα μπορούσε να ανοίξει από το 2005 που ξεκίνησε η διαπραγμάτευση ένταξης, ελάχιστα κατάφερε να ανοίξει, και να ολοκληρώσει μόνο ένα. Η Τουρκία παραμένει τύποις πια υποψήφιο μέλος. Πράγμα που σημαίνει πως θα συνεχίσει να έχει τα πολιτικά οφέλη του υποψηφίου κράτους (προνομιακές προσκλήσεις, συμμετοχή σε ειδικές συνόδους, χρηματοδότηση κ.λπ), αλλά χωρίς να διαπραγματεύεται την ένταξη της. Οξύμωρο μεν, πραγματικό δε.
Η Τουρκία πλέον μπορεί σχεδόν ανεξέλεγκτη, να κινείται όπως η ίδια ορίζει, με όσους μοχλούς πίεσης διαθέταμε να καθίστανται σαφέστατα πιο αδύναμοι. Για παράδειγμα: Ως πίεση, είχαμε παγώσει σειρά διαπραγματευτικών κεφαλαίων, μετά από τις πειρατικές της ενέργειες στην ΑΟΖ μας. Σήμερα αυτό πια, δεν θα έχει κανένα νόημα.
Η χτεσινή εξέλιξη έχει ως εκ τούτου, στρατηγικές διαστάσεις, που μας υποχρεώνουν να αναθεωρήσουμε όλο το πλέγμα των πολιτικών μας, όλο τον σχεδιασμό που αφορούσε την περίφημη πολιτική του «καρότου και του μαστιγίου», όπως μάλλον άκομψα περιεγράφηκε στο παρελθόν.
Εάν δε λάβει κανείς υπόψη ότι εντός Οκτωβρίου θα κατατεθεί η πρώτη εισήγηση που θα καθορίζει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, (την ειδική σχέση όπως θα ονομάζεται), τότε μάλλον έχουμε ήδη αργήσει, γιατί βλέπουμε πως στη έκθεση που εγκρίθηκε χτες, αναφέρονται ήδη ενοχλητικά για μας ζητήματα που θα περιλαμβάνει αυτή η ειδική σχέση: Άμυνα-Ασφάλεια, Τελωνειακή Ένωση, Βίζα κλπ.
Θα χρειαστεί να μετακινήσουμε βουνά για να καταφέρουμε να αποτρέψουμε κάποια από αυτά. Με ποιες συμμαχίες θα έχουμε έλεγχο στην εμπλοκή της Τουρκίας στους τομείς καθορισμού της Άμυνας και της Ασφάλειας όταν θεωρείται (και είναι) ίσως η μόνη χώρα που μπορεί να παράσχει οποιαδήποτε στιγμή, σημαντικές δυνάμεις για οποιαδήποτε αποστολή;
Αυτά ως απλά πρώτα παραδείγματα, αναφέρονται.
Βεβαίως ούτε και για την Τουρκία είναι ευχάριστη η χτεσινή εξέλιξη. Η έκθεση συνιστά επιβεβαίωση ότι η χώρα υστερεί, και υστερεί σε καίρια ζητήματα για να θεωρηθεί ένα σύγχρονο κράτος. Αυτό δεν περιποιεί τιμή για μία χώρα με τις τουρκικές μεγαλομανείς φιλοδοξίες. ΄
Φυσικά η Κύπρος παραμένει μέλος, εξακολουθεί να έχει το πλεονέκτημα της συμμετοχής στα όργανα που καθορίζουν τις αποφάσεις. Το πολιτικό όμως παιχνίδι αλλάζει επίπεδο.
Επειδή όμως μπορεί να μην είναι όλα μαύρα, ας δούμε μια χαραμάδα ελπίδας. Τυχόν ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, με τον θεσμικό τρόπο που λειτουργεί η ΕΕ, θα αποτελούσε για την Τουρκία, τεράστιο επίτευγμα. Θα ήταν η μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ, η 2η μεγαλύτερη στο ΝΑΤΟ, με την πιο δυναμικά αναπτυσσόμενη οικονομία. Η επιρροή της θα ήταν πολλαπλάσια από αυτή που έχει σήμερα. Κανείς για παράδειγμα δεν θα μπορούσε να στερήσει από τον Τούρκο Επίτροπο, ένα από τα βαριά χαρτοφυλάκια. Αλλά… αυτό πια είναι ένα όνειρο που κατέρρευσε και για τους Τούρκους.
Ο μόνος τρόπος πλέον για να συμμετάσχει Τούρκος σε Ευρωπαικό Συμβούλιο, είναι η επίλυση του Κυπριακού. Φυσικά με τον τρόπο η ΕΕ ορίζει.
