Με στόχο την αναθέρμανση των Τριμερών και την αναβάθμιση τους λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα, τη Δευτέρα θα βρίσκονται στην Κύπρο, οι ηγέτες της Ελλάδας και του Ισραήλ, για την ένατη σύνοδο κορυφής της Τριμερούς Κύπρου- Ελλάδας- Ισραήλ.
Από τη μία η πανδημία και από την άλλη οι αλλεπάλληλες, εκλογικές αναμετρήσεις τα τελευταία χρόνια στο Ισραήλ, δεν επέτρεψαν να πραγματοποιηθούν νωρίτερα οι συναντήσεις που είχαν προγραμματιστεί.
Πρόκειται για μία σημαντική για τις προοπτικές του θεσμού συνάντηση καθώς, για πρώτη φορά εδώ και καιρό, και στις τρεις χώρες, υπάρχει σταθερή κυβερνητική κατάσταση, με νέα λαϊκή εντολή.
Αγκάθι αποτελεί η κρίση στο Ισραήλ για τις συνταγματικές αλλαγές αλλά δεν φαίνεται να επηρεάζει τις σχέσεις με Κύπρο και Ελλάδα.
Τα δεδομένα και οι προοπτικές
Παρά τις συνεχείς τριβές και εκρήξεις βίας με Παλαιστινιακές ομάδες, το κυρίαρχο στοιχείο στην περιοχή, είναι η διαρκής βελτίωση των σχέσεων του Ισραήλ με σειρά Αραβικών κρατών, μέσω των λεγομένων, Συμφωνιών του Αβραάμ. Ήδη ομαλοποιούνται οι σχέσεις του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν, Μαρόκο και Σουδάν, ενώ χωρίς να έχει υπογραφεί κάποια συμφωνία, βελτιώνονται και οι σχέσεις Ισραήλ- Σαουδικής Αραβίας. Το Ισραήλ έχει ήδη προχωρημένες σχέσεις με Αίγυπτο ενώ και με Ιορδανία υπογράφηκε συμφωνία για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος στην Ιορδανία η οποία θα στέλνει στο Ισραήλ για να το ανταλλάσσει με αφαλατωμένο νερό!
Σε αυτό το πλαίσιο βελτίωσης των σχέσεων, η χώρα μας μόνο οφέλη μπορεί να αποκομίσει. Είναι δε σημαντική η αποκάλυψη που έκανε πρόσφατα σε συνέντευξη του στον Αντένα ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, κ. Νετανιάχου, ο οποίος είπε ότι σειρά εκ των μυστικών συναντήσεων, πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο.
Η ένταση και οι τουρκικές βάσεις στα κατεχόμενα
Η προηγούμενη τριμερής έγινε υπό τη σκιά των έντονων προκλήσεων της Τουρκίας στην Κύπρο και το Αιγαίο, οι οποίες είχαν ανησυχήσει όλους. Σήμερα το σκηνικό είναι προφανώς καλύτερο τουλάχιστον ως προς την εικόνα, αλλά οι πηγές της έντασης παραμένουν.
Η Τουρκία και το Ισραήλ, ευρίσκονται σε διαδικασία βελτίωσης των σχέσεων τους. Πρόκειται για μία διαδικασία που προχωρά αργά αλλά με σταθερά και ελεγχόμενα βήματα, καθώς τα αγκάθια είναι πολλά, κυρίως για τους Ισραηλινούς που βλέπουν την Τουρκία να διατηρεί σχέσεις με παράνομες (στο Ισραήλ) οργανώσεις όπως η Αλ Κασάμ, που διατηρεί γραφεία στην Κωνσταντινούπολη.
Και οι εξελίξεις όμως στα κατεχόμενα επηρεάζουν και ανησυχούν το Ισραήλ, ιδιαίτερα η στρατικοποίηση των κατεχομένων με τη δημιουργία ναυτικής βάσης στο Τρίκωμο και στο Λευκόνοικο βάσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Το γεγονός αυτό εντάσσεται στις συζητήσεις τα τελευταία χρόνια από την πλευρά του Ισραήλ και αναμένεται να το επαναφέρει ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός και τη Δευτέρα.

Το κόστος για την ηλεκτρική διασύνδεση στο τραπέζι
Η Κύπρος και το Ισραήλ, έχουν από το 2011, υπογράψει συμφωνία για συνεργασία στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον οποίο το Ισραήλ είναι πρωτοπόρο. Εν τούτοις, έκτοτε ελάχιστα έχουν γίνει. Και οι δύο χώρες επένδυσαν πολλά στις προοπτικές του Euroasia Interconector, και η δημόσια συζήτηση που γίνεται τις τελευταίες εβδομάδες στην Κύπρο, για το ζήτημα αναμένεται ότι θα προκαλέσει και τις σχετικές συζητήσεις πίσω από τις κλειστές πόρτες προκειμένου να ξεκαθαρίσει κατά το δυνατόν το ζήτημα, το οποίο και οι δύο χώρες θεωρούσαν ως κορωνίδα της ενεργειακής τους συνεργασίας.
Στόχος σε αυτή τη συνάντηση, είναι πέρα από το ξεκαθάρισμα των πολιτικών προθέσεων που έχει θολώσει η Λευκωσία να προχωρήσουν και τεχνικές λεπτομέρειες, ενώ καθοριστικό είναι να δοθεί η εντολή για να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες του διασυνοριακού επιμερισμού του κόστους, από τις Ρυθμιστικές Αρχές Κύπρου και Ισραήλ.
Ο αγωγός EastMed, δεν φεύγει επίσης από το τραπέζι, αν και όσο περνά ο χρόνος διαφαίνονται οι δυσκολίες στη υλοποίηση του μεγαπεπήβολου έργου.
Διευρύνοντας τις Τριμερείς
Με στόχο την εμπορική συνεργασία των παραγωγών χωρών της περιοχής μας μεταξύ τους αλλά και μεταξύ αγοραστών και διαμετακομιστών, δημιουργήθηκε το Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου. Στο παρελθόν είχαν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για συμμετοχή στο εν λόγω οργανισμό, και τρίτες σημαντικές χώρες όπως η Γαλλία η οποία είχε ζητήσει να καταστεί πλήρες μέλος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και διεθνείς οργανισμοί, όπως η ΕΕ και η Παγκόσμια Τράπεζα συζητούσαν για να καταστούν παρατηρητές. Αίτηση για καθεστώς παρατηρητή έχει καταθέσει η Ουγγαρία.
Το αγκάθι του Ishai
Παρά τις κοπιώδης προσπάθειες για να κλείσει αυτή η χρονίζουσα διαφωνία καταμερισμού, και παρά τις κατά καιρούς εξαγγελίες, η οικονομική διαφορά που υπάρχει μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ για την κατανομή του γειτνιάζοντος με το Αφροδίτη Ισραηλινού κοιτάσματος Ισχάι, εξακολουθεί να παραμένει. Ωστόσο οι εκτιμήσεις είναι πως οι υπερβολικές απαιτήσεις των Ισραηλινών δεν πρόκειται να καμφθούν. Διεκδικούν ακόμη και το κόστος των γεωτρήσεων που έκαναν!