Με μηνύματα από την ιστορία, ως ιστορικός αλλά και για το μέλλον, ως νέος ηγέτης της γενιάς που μεγάλωσε μετά την εισβολή, απευθύνθηκε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.
Ξεκίνησε την ομιλία του με αναφορές στη δημιουργία των Ηνωμένων Εθνών και την ανάγκη να μη μείνουν γράμμα νεκρό οι αναφορές στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην ευθύνη των ηγετών λέγοντας πως «σήμερα, καθώς επωμιζόμαστε το έργο των προκατόχων μας, παραμένουμε υπεύθυνοι για την υλοποίηση του οράματος της ειρήνης που πυροδότησε τη δημιουργία αυτού του ανθεκτικού οργανισμού. Θα είμαστε αντάξιοι της πρόκλησης; Μπορούμε να δράσουμε με μια αίσθηση του επείγοντος, χωρίς την οποία κι εμείς θα αποτύχουμε»;
Ουκρανία και Κύπρος παράλληλοι βίοι
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε εκτενώς στην κατάσταση στην επίθεση που δέχεται η Ουκρανία σημειώνοντας πως πολύ πριν τη Ρωσία, ήταν η Τουρκία που επιτέθηκε στην Κύπρο μοιράζοντας την και σκορπώντας πόνο σε όλους τους συμπατριώτες μας. «Ένα από τα διδάγματα που μας υπενθυμίζει η πρόσφατη εισβολή στην Ουκρανία είναι ότι, ελλείψει διαρκούς και βιώσιμης ειρήνης, η προκύπτουσα εύθραυστη κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση, με εκτεταμένες συνέπειες, όχι μόνο για την ενδιαφερόμενη χώρα, αλλά και για την περιοχή στην οποία ανήκει, και για τον κόσμο γενικότερα»,επεσήμανε ο κ. Χριστοδουλίδης.
Όπως ανέφερε «…από την πρώτη ημέρα της επίθεσης κατά της Ουκρανίας, ο κυπριακός λαός — το ένα τρίτο του οποίου εξακολουθεί να είναι εκτοπισμένο ως αποτέλεσμα ξένης επίθεσης εναντίον της χώρας του — επιδεικνύουμε αλληλεγγύη, με πράξεις και όχι μόνο με λόγια, προς τον λαό της Ουκρανίας. Το κάνουμε αυτό γιατί θυμόμαστε. Το κάνουμε αυτό γιατί είναι το σωστό». Δίνοντας έμφαση στο πρόβλημα σημείωσε πως «Η Ευρώπη, η οποία πριν από δεκαετίες υπήρξε μάρτυρας των χειρότερων φρικαλεοτήτων που έχει διαπράξει ποτέ η ανθρωπότητα εναντίον του εαυτού της, παραμένει κατακερματισμένη όσο η Κύπρος είναι διαιρεμένη».
Οι τουρκικές παραβιάσεις
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος, αναφέρθηκε στην έλλειψη ειρηνευτικής διαδικασίας και στην Κύπρο και στις τουρκικές παραβιάσεις ως πηγή έντασης:
«Ελλείψει μιας ειρηνευτικής πορείας και διαδικασίας στην Κύπρο, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος —ένας κίνδυνος που έχουμε δει να υλοποιείται στο πρόσφατο παρελθόν — για περαιτέρω παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, οι οποίες δημιουργούν αστάθεια, και με προεκτάσεις πολύ πέραν της Κύπρου.
Έχουμε δει τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις να διαπράττουνπεραιτέρω παραβιάσεις στα Βαρώσια, την περιφραγμένη περιοχή της Αμμοχώστου. Από το 1974, τα Βαρώσια κρατούνται όμηροι και έχουν καταστεί πόλη-φάντασμα, κατά παράβαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που ζητούν την επιστροφή της στους νόμιμους κατοίκους της, οι οποίοι άφησαν τα προς το ζην, τα όνειρά τους και τις ελπίδες τους ανάμεσα σε εκείνους τους φράχτες.
Το είδαμε να γίνεται στις θαλάσσιες ζώνες μας και το είδαμε και πιο πρόσφατα στη νεκρή ζώνη, όπου οι επιθέσεις κατά των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ από τις τουρκικές δυνάμεις μας προκάλεσαν φρίκη και μας προειδοποίησαν για άλλη μια φορά την επείγουσα ανάγκη να υπάρξει ειρήνη στην Κύπρο.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, που θα βασίζεται στο συμφωνηθέν πλαίσιο, αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητά μου. Το σημερινό status quo δεν μπορεί να είναι το μέλλον της Κύπρου. Δεν μπορεί να είναι το μέλλον των Κυπρίων».
Χείρα φιλίας… στον Ερντογάν
Αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα μου η ειρήνη στην Κύπρο είπε ο κ. Χριστοδουλίδης, απευθυνόμενος προσωπικά στον Τούρκο Πρόεδρο, λέγοντας πως
«…το να εργαστώ για ειρήνη στην Κύπρο είναι απόλυτη προτεραιότητά μου… Δεν υπάρχει, και ποτέ δεν θα υπάρξει, άλλη βάση για τη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος από αυτήν που υπαγορεύεται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Η παρανομία που απορρέει από την εισβολή, η επιθετικότητα και η χρήση βίας δεν μπορούν να αναγνωριστούν.»
Κανείς δεν έχει να κερδίσει από τις συγκρούσεις και τις διαιρέσεις, πρόσθεσε ο Πρόεδρος: «Κύριε Ερντογάν, ας συνεργαστούμε καθοδηγούμενοι από ένα όραμα ειρήνης. Ας οικοδομήσουμε ένα λαμπρότερο μέλλον για τις χώρες μας, μέσω του διαλόγου και του σεβασμού της διεθνούς νομιμότητας»,είπε με έμφαση.
Βάση λύσης το κεκτημένο της διαπραγμάτευσης
Σημαντικό μέρος της ομιλίας του Προέδρου κατείχε η περιγραφή της λύσης που είναι έτοιμος να συζητήσει. Όπως είπε:
«Είμαι έτοιμος να διαπραγματευτώ με τόλμη και θάρρος για το Κυπριακό πρόβλημα, με καλή πίστη, πάντα εντός του συμφωνηθέντος πλαισίου του ΟΗΕ και με πλήρη σεβασμό των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που καλούν για διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Σε μια εποχή που η διεθνής νομιμότητα δέχεται επίθεση, το διεθνές δίκαιο, τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών πρέπει να υπερισχύουν.
Δεσμεύομαι να διαπραγματευτώ μια διευθέτηση που θα διαφυλάσσει τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα συμφέροντα όλων των Κυπρίων συμπατριωτών μου — Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων — όλα σε ίση βάση. Μια συνολική διευθέτηση που θα τους επιτρέψει να ευημερήσουν σε συνθήκες συνύπαρξης και ειρήνης, χωρίς αναχρονιστικές εξαρτήσεις και σύστημα εγγυήσεων που δεν έχουν θέση σε μια ευρωπαϊκή χώρα».
Όπως έχει αποφασίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας, είναι καιρός, ανέφερε, « ο ΟΗΕ να καταστεί κινητήρια δύναμη διαλόγου, διορίζοντας, ως πρώτο βήμα, έναν απεσταλμένο για το Κυπριακό, για να διερευνήσει και να προετοιμάσει το έδαφος για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων».
Ενθαρρυμένος από τα μηνύματα που πήρε από την ΕΕ, ο κ. Χριστοδουλίδης σημείωσε πως «αυτή η προσπάθεια (των ΗΕ), μπορεί να υποστηριχθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία διαθέτει επίσης τα απαραίτητα εργαλεία, και έχει εκφράσει τη δέσμευσή της να συμβάλει, έτσι ώστε να επανενωθεί το τελευταίο διαιρεμένο κράτος μέλος της. Όπως τα Ηνωμένα Έθνη, και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι επίσης ένας οργανισμός που προάγει την ειρήνη. Η Ένωση μπορεί και πρέπει να δράσει αποφασιστικά, με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της, για να προωθήσει την επανένωση του τελευταίου διαιρεμένου κράτους μέλους της, συμβάλλοντας έτσι στην ειρήνη στην Ευρώπη, στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, αλλά και στον κόσμο».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκλεισε την ομιλία του με αναφορές στο περιβάλλον και την ανάγκη συνεργασίας για αποτροπή μίας κλιματικής καταστροφής ενώ αναφέρθηκε και στην ανάγκη συνεργασίας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
