Το μεγαλεπήβολο, στρατηγικής σημασίας έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ, Κύπρου, Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας, αναλαμβάνει από πλέον ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ενέργειας της Ελλάδας (ΑΔΜΗΕ), μετά από συμφωνία με τον διευθύνοντα σύμβουλο της κυπριακής εταιρείας Eurasia Interconnector, Νάσο Κτωρίδη, που υπεγράφη αυτή την εβδομάδα. Η ΑΔΜΗΕ αναλαμβάνει τη διαχέιριση την 1/1/2024.
Αυτό αναφέρουν έγκυρες πηγές, σημειώνοντας πως η εξέλιξη κρίθηκε επιβεβλημένη, καθώς η κυπριακή εταιρεία, δεν κατάφερε να βρει τις απαραίτητες επενδύσεις, ώστε να χρηματοδοτηθεί περαιτέρω το έργο. Πρέπει να σημειωθεί πως ο ΑΔΜΗΕ ήταν (και παρέμεινε) μέτοχος στην Eurasia Interconnector με ποσοστό 25%, ενώ είχε αποφασιστεί αυτό να αυξηθεί στο 33%. Τελικώς ο ΑΔΜΗΕ αποκτά την αποκλειστική κυριότητα του έργου, του οποίου το συνολικό κόστος είχε προϋπολογιστεί στο €1,6 δις, αλλά τελικώς η δαπάνη αναπροσαρμόστηκε στο €1,9 δις.
Πρόβλημα ρευστότητας;
Εντός του Σεπτεμβρίου η Eurasia Interconnector, είχε αθετήσει να καταβάλλει ποσόν €50 εκ στη Νορβηγική εταιρεία Nexxans η οποία είχε αναλάβει το έργο της πόντισης καλωδίου από τη Κύπρο προς τη Κρήτη, συνολικού κόστοςυ €1,4 εκ. Τότε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Νάσος Κτωρίδης, είχε διαψεύσει με δήλωση του στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» την αθέτηση συμβατικής υποχρέωσης καταβολής δόσης προς τη Nexxans, λέγοντας πως η Eurasia Interconnector, λέγοντας πως υπάρχουν επενδυτές έτοιμη να συμμετάσχουν στην υλοποίηση του έργου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η Eurasia Interconnector είχε απευθυνθεί στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αιτούμενη δάνειο ύψους €580 εκ, αλλά μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχει υπάρξει κάποια εξέλιξη. Να υπενθυμίσουμε πως η ΕΕ είχε αποφασίσει χρηματοδότηση του έργο με €657 εκ. καθώς είχε ενταχθεί στη λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος από το 2013. Η χρηματοδότηση του αποφασίστηκε το 2021 από το Ταμείο Connecting Europe Facility (CEF).
Είχαν διατυπωθεί αμφιβολίες για το αν η εταιρεία μπορούσε να ολοκληρώσει το έργο και για αυτό ανατέθηκε ειδική μελέτη βιωσιμότητας σε ανεξάρτητο ενεργειακό οίκο. Η μελέτη δεν έχει ολοκληρωθεί, ή τουλάχιστον δεν έχουν δημοσιοποιηθεί τα ευρήματα της.
Στρατηγικής σημασίας
Η ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας, ουσιαστικά τερματίζει την ενεργειακή απομόνωση σε επίπεδο ηλεκτρικής ενέργειας, για τη Κύπρο και το Ισραήλ. Τα δίκτυα των δύο χωρών συνδέονται με το ευρύτερο ευρωπαϊκό δίκτυο και στο πλαίσιο αυτό μπορεί να γίνει καλύτερη αξιοποίηση των φυσικών πόρων και της πράσινης ενέργειας.
Ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου, μιλώντας σήμερα στο 14ο Οικονομικό Φόρουμ στη Λεμεσό, μεταξύ άλλων ανέφερε ότι λόγω της απομόνωσης της Κύπρου, πρέπει να βρεθούν τρόποι για να προωθηθεί αλλού η πλεονάζουσα παραγόμενη ενέργεια και στο πλαίσιο αυτό συζητούνται ηλεκτρικές διασυνδέσεις με το Ισραήλ και την Ελλάδα, που θα παρέχουν τόσο ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού όσο και τη δυνατότητα εξαγωγής πλεονάζουσας ενέργειας στις γειτονικές χώρες.
Σχετικά με την Ελλάδα, είπε ότι συζητείται εκ νέου ο διασυνδετήριος αγωγός EuroAsia Interconnector, ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος για την ΕΕ και σημαντικής γεωστρατηγικής αξίας, καθώς μέσω της σύνδεσης της Κύπρου με την ηπειρωτική Ελλάδα το δίκτυο της Κύπρου συνδέεται με αυτό της Ευρώπης.
Πρόσθεσε ότι η Κυβέρνηση έχει αποφασίσει τη διεξαγωγή αξιολόγησης της διασύνδεσης για να διαπιστωθεί κατά πόσο είναι εφικτή και ότι η γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ότι πρέπει να προχωρήσει, παρέχοντας προς αυτή την κατεύθυνση €657 εκ. ευρώ από ένα συνολικό κόστος €1,9 δις, με προβλεπόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης το 2029.
